Grzyby leśne to ulubione danie wielu Polaków, szczególnie jesienią. Niestety, nie zawsze wiemy, jakie grzyby bezpiecznie można zbierać, a jakich należy unikać. W naszym poradniku wyjaśnimy, jak rozpoznać najpopularniejsze gatunki grzybów, jak je zbierać oraz podamy przepisy na smaczne dania z tych leśnych skarbów. Dowiesz się, które grzyby są bezpieczne do spożycia, a których lepiej nie ruszać. Podpowiemy też, jak zrobić przetwory, by cieszyć się grzybami przez cały rok.
Jak rozpoznać grzyby jadalne
Aby bezpiecznie zbierać grzyby w lesie, należy najpierw nauczyć się rozpoznawać gatunki jadalne. Niestety nie ma jednej, uniwersalnej reguły - trzeba po prostu poznać cechy charakterystyczne najpopularniejszych grzybów.
Na początku warto zaznaczyć, że bezpieczniejsze są grzyby o rurkowatym spodzie, np. borowiki, maślaki, podgrzybki czy koźlarze. Wśród nich nie ma śmiertelnie trujących gatunków. Z kolei problematyczne bywają grzyby o blaszkowatym spodzie - łatwo je pomylić z trującymi odpowiednikami.
Jeśli nie jesteś pewien, czy dany grzyb z lasu jest jadalny, zawsze możesz sprawdzić go w atlasie grzybów lub aplikacji mobilnej. To najpewniejsza metoda identyfikacji.
Jak odróżnić grzyby jadalne od trujących
Oto kilka praktycznych wskazówek, jak rozpoznać najpopularniejsze jadalne i niejadalne grzyby w polskich lasach:
- Borowik - brązowy kapelusz, biały trzon, rurkowaty hymenofor
- Koźlarz - żółty kapelusz, biały trzon
- Kurka - złocisty kolor, wyraźne rurki
- Prawdziwek - brązowy kapelusz, różowe blaszki
- Goryczak żółciowy - bardzo podobny do prawdziwka, ale ma lekko różowawy spód
- Lisówka - pomarańczowy kapelusz z jasnym spodem, przypomina kurkę
Zapamiętaj te cechy i zbieraj tylko grzyby, co do których masz 100% pewności. W razie wątpliwości - zostaw w lesie!
Bezpieczne grzyby do zbioru
Przed wyjściem na grzybobranie, warto poznać listę bezpiecznych grzybów, które można spokojnie zbierać. Są to przede wszystkim:
Grzyby o rurkowatym hymenoforze, czyli borowiki, maślaki, koźlarze, podgrzybki i kurki. Nie zawierają trujących substancji.
Można tu dodać także pieprzniki jadalne, gąski zielonki, opieńki miodowe czy rydze. Są smaczne i bezpieczne.
Z kolei z ostrożnością trzeba podchodzić do grzybów blaszkowych, gdzie łatwiej o pomyłkę. Tutaj sprawdź:
| Grzyby jadalne | Niejadalne lub trujące |
| Prawdziwki | Goryczaki |
| Kanię | Lisówkę |
Podsumowując, dobrą zasadą jest zbieranie wyłącznie grzybów, które się doskonale zna i których cechy są oczywiste. Wszelkie wątpliwości oznaczają, że lepiej zostawić okaz w spokoju.
Czytaj więcej: Niesamowite korzyści zdrowotne! 6 domowych przepisów na kiszonki
Niebezpieczne gatunki grzybów
Mówiąc o trujących grzybach, na myśl przychodzi od razu czerwony muchomor sromotnikowy. Jest on wyjątkowo niebezpieczny, zawiera bowiem śmiertelną dawkę toksyn.
Jednak muchomor to nie jedyny grzyb, przed którym należy się mieć na baczności. Oto lista innych potencjalnie groźnych okazów:
- Goryczak żółciowy
- Lisówka
- Strzępiak różowy
- Strzępiak jadowity
- Gołąbek wymiotny
- Piestrzenica kasztanowata
Są to gatunki, które można łatwo pomylić z jadalnymi odpowiednikami. Dlatego uważaj i w razie najmniejszych wątpliwości po prostu zostaw grzyba w spokoju.
Objawy zatrucia grzybami
Co zrobić, gdy podejrzewasz, że zjadłeś/aś trujące grzyby? Pierwsze symptomy zatrucia pojawiają się po ok. 30-90 minutach. Mogą to być m.in.:
- Nudności, wymioty
- Biegunka
- Bóle brzucha
- Zawroty głowy
- Problemy z oddychaniem
W takiej sytuacji niezwłocznie udaj się do szpitala. Im szybciej zostaniesz poddany/a odtruciu, tym lepiej. Nie lekceważ żadnych niepokojących symptomów.
Sposób zbierania grzybów leśnych
Aby zachować bezpieczeństwo, a także nie zaszkodzić leśnemu ekosystemowi, grzyby należy zbierać w odpowiedni sposób. Oto kilka dobrych praktyk.
Po pierwsze, zrywaj tylko dojrzałe okazy. Młode grzyby łatwo pomylić z trującymi. Po drugie, wykręcaj je delikatnie lub obcinaj nożem, żeby nie uszkodzić grzybni.
Po trzecie, do zbierania używaj koszyka, a nie foliówki. W worku z tworzywa grzyby się gotują i psują. Po czwarte, na miejscu obejrzyj każdy okaz - czy na pewno jest zdrowy i jadalny.
Po piąte, wracając z lasu, oddziel zdrowe grzyby od tych nadpsutych. Te drugie wyrzuć. I po szóste - pamiętaj, żeby nigdy nie zbierać więcej grzybów, niż będziesz w stanie przygotować i zjeść.
Przepisy na dania z grzybów
Aromatyczne grzyby leśne doskonale nadają się do wielu smacznych potraw. Oto garść pomysłów na wykorzystanie borowików, maślaków czy kurek w kuchni.
Kurki sprawdzą się świetnie w jajecznicy, ale także w sosach makaronowych. Można je dodać do gnocchi ze śmietanką i kiełbasą albo boczkiem. Są też idealnym składnikiem zupy - ugotuj je w bulionie z ziemniakami.
Z kolei maślaki i podgrzybki posłużą do aromatycznego sosu grzybowego z chrzanem. Świetnie komponują się w zabielanej zupie. Warto też przyrządzić z nich klasyczne, kremowe risotto z białym winem.
Prawdziwki z powodzeniem zastąpią mięso - sprawdzą się np. w połączeniu z kaszą, tworząc sycące kaszotto. Smak grzybów doskonale podkreśli tu pikantny pęczak.
Grzyby marynowane na zimę
Sezon grzybowy niestety szybko się kończy. Na szczęście istnieje sposób, by cieszyć się grzybami przez cały rok - wystarczy je zamarynować lub suszyć.
Jak przygotować grzyby marynowane? To bardzo proste. Najpierw oczyść i pokrój wybrane grzyby leśne, np. borowiki, maślaki czy kozaki. Następnie zagotuj zalewę z octu, soli, cukru i przypraw korzennych.
Teraz wystarczy obgotować grzyby przez kilka minut w tej zalewie, a na koniec przełożyć do słoików i pasteryzować. Takie przetwory idealnie sprawdzą się jako dodatek do kanapek lub sałatek.
Podsumowując, grzybobranie to świetna okazja do spędzenia czasu na łonie natury i zebrania składników na pyszne potrawy. By cieszyć się smakiem lasu przez cały rok, warto też pomyśleć o marynatach czy suszonych grzybach.
Podsumowanie
W powyższym artykule przybliżyłem zasady bezpiecznego grzybobrania. Na początku wyjaśniłem, jak rozpoznawać najpopularniejsze grzyby jadalne i odróżniać je od trujących gatunków. Podkreśliłem, że kluczowe jest zbieranie wyłącznie okazów, które doskonale się zna.
Następnie przedstawiłem listę bezpiecznych grzybów wartych zbioru, ostrzegając jednocześnie przed potencjalnie niebezpiecznymi gatunkami. Wymieniłem objawy zatrucia grzybami i wskazałem, jak należy wtedy postępować.
Później szczegółowo opisałem właściwy sposób zbierania grzybów w lesie, by nie zaszkodzić sobie ani środowisku. Na koniec zaś podałem garść sprawdzonych przepisów kulinarnych z wykorzystaniem darów lasu, a także sposób na marynowanie grzybów na zimę.
Mam nadzieję, że artykuł będzie pomocny dla wszystkich miłośników grzybobrania. Z pewnością pomoże uniknąć błędów i bezpiecznie cieszyć się leśnymi skarbami przez cały rok.
Tagi
Udostępnij artykuł
